واریس چیست؟
رگها عروق خونیای هستند که خون را از همهی اعضای بدن به سمت قلب و ریه باز میگردانند. هنگامی که ارگانهای مختلف برای انجام عملکردهای خود از اکسیژن خون استفاده میکنند، خون مورد استفاده خود را که حاوی مواد زائد (مانند دی اکسید کربن) است به رگها آزاد میکنند. پس از آن خون موجود در رگها به قلب منتقل میشود و به ریهها ـ جایی که دی اکسیدکربنزدایی شده و اکسیژن بیشتری توسط خون بارگذاری میشود ـ باز میگردد و توسط شریانها به سمت دیگر بدن منتقل میشود. هنگامی که بدن در حالت استراحت باشد، تنها بخشی از خون موجود در بدن گردش میکند. مابقی خون در رگهای غیر فعال باقی میماند و زمانی که بدن فعالتر میشود، خون اضافی نیاز به گردش برای حمل اکسیژن در کل بدن فعال میشود. این ظرفیت ذخیرهسازی به علت انعطاف پذیری دیوارههای رگهاست.
رگها دارای اندازههای مختلفی بسته به مکان و عملکرد خود هستند. بزرگترین رگها در مرکز بدن قرار دارند. این رگها، خون را از همهی عروق کوچکتر جمعآوری میکنند و سپس آن را به قلب منتقل میکنند. شاخههای این رگهای بزرگ، کوچک و کوچکتر میشوند تا از مرکز بدن دور گردند. رگهایی که به سطح پوست نزدیک میشوند، رگهای سطحی نام دارند. رگهای عمیقتر و نزدیک به مرکز بدن، رگهای عمیق نامیده میشوند. رگهای دیگری نیز وجود دارد که رگهای سطحی را به رگهای عمیق متصل میکنند و رگهای رابط نامیده میشوند. رگهای سطحی و شاخههای آنها نزدیک به پوست هستند و رگهای عمیق در عضله و بافت همبند قرار میگیرند. رگهای بزرگتر دارای دریچههای یک طرفه هستند تا مانع از بازگشت و تجمع خون در جهت گرانش زمین و ایجاد واریس شوند. به طور کلی، خون از وریدهای سطحی به رگهای عمیق میرود و از آنجا از طریق شبکهای از وریدهای بزرگتر به قلب منتقل میشود.
این رگهای قابل مشاهده که با نام وریدهای واریسی شناخته میشوند، در پاها و رانها شایع هستند، اما میتوانند در هر قسمت از بدن ایجاد شوند. رگهای واریسی بزرگ قابل رؤیت، انحنایی، قابل لمس و طولانی هستند. رگهای عنکبوتی کوچک نیز بر روی سطح پوست ظاهر میشوند و مانند خطوط کوتاه، خوشهای و پر پیچ و خم هستند. آنها به طور معمول قابل لمس نیستند. مویرگهای عنکبوتی در رانها، مچ پا و پاها شایع هستند و ممکن است بر روی صورت نیز ظاهر شوند و واریس واقعی نیستند. واریس مربوط به رگهای خونی است که خون را از قسمتهای بیرونی بدن به قلب و ریهها میرسانند. رگهای واریس ارثی بوده و در یک فرد سالخوردگی برجستهتر میشوند.
رگهای واریسی زمانی که دریچههای معیوب در رگها اجازه جریان خون عادی را نمیدهند، بزرگ و منبسط شده و با خون پر میشوند. رگهای واریسی معمولاً متورم و برجسته بوده و با رنگ آبی، بنفش تیره یا قرمز ظاهر میشوند و آنها در اغلب موارد دردناک و ناراحت کننده هستند. رگهای واریس در نزدیکی سطح پوست معمولاً جدی نیستند، اما گاهی اوقات می توانند به مشکلات دیگر منجر شوند. رگهای واریسی میتوانند منجر به درد یا حتی زخم در پاها شوند. رگهای واریسی را میتوان ناشی از تضعیف دریچههای عروقی یا دیوارههای آن و التهاب در رگها (فلبیت) دانست. با این حال رگهای واریسی و عروق عنکبوتی معمولاً خطرناک نیستند.
بروز عروق واریسی به خصوص در زنان بسیار رایج است. حدود ۲۵ درصد از همه بزرگسالان دارای واریس هستند. تقریباً ۱ نفر از هر ۴ بزرگسالان در ایالات متحده مبتلا به وریدهای واریسی هستند. در اکثر موارد، واریس در قسمت پایینی پاها ظاهر میشود. اگر بیمار تورم و درد و ناراحتی قابل ملاحظهای را تجربه کند، درمان لازم است. خوشبختانه، تعدادی از گزینههای درمانی موجود شامل روشهای مراقبتی خانگی است. گاهی اوقات و در موارد بسیار شدید رگهای واریسی باعث پارگی یا ایجاد زخمهای واریسی بر روی پوست خواهند شد که نیاز به درمان دارد. مداخلات و درمانهایی مانند جراحی، تخلیه توسط لیزر و اسکلروتراپی یا تکنولوژیهای دیگر در مواردی که رگها باعث علایم قابل توجهی شوند و به درمان غیر مداخلهای پاسخ ندهند، ضروری است.
علایم واریس
علایم ابتدایی وریدهای واریسی بسیار شایع است. رگههایی با ظاهر نامناسب و معمولاً بر روی پاها ممکن است همراه با درد، سوزش، تورم و یا در اطراف رگهای بزرگ بروز کند. علایم معمولاً در هوای گرم و پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدتر میشوند. با راه رفتن و استراحت دادن به پاها و بالا قرار دادن آن علایم بهتر خواهد شد. در بعضی موارد حتی میتواند تورم و تغییر رنگ ایجاد کند. در موارد شدید رگها به طور قابل توجهی خونریزی میکنند و زخمهایی در محل شکل میگیرند. بعضی از افراد ممکن است از احساس درد ناخوشایند و فشار روی وریدهای واریسی شکایت کنند.
زنان باردار و افراد چاق و دارای اضافه وزن بیشتر در معرض وریدهای واریسی هستند. رگهای واریسی میتوانند در حین قاعدگی یا حاملگی بیشتر یا برجستهتر شوند. در اکثر موارد، هیچ دردی وجود ندارد، اما علایم واریس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
رگههای پیچ خورده، متورم و یکپارچه به شکل طناب؛
رگهای آبی یا بنفش تیره؛
برخی از بیماران نیز ممکن است این علایم را تجربه کنند، شامل:
درد شدید؛
خستگی؛
احساس سنگینی در پاها به خصوص پس از ورزش و یا در شب؛
خونریزی طولانیتر از حد طبیعی در صورت آسیب جزئی به ناحیه؛
گرفتگی عضلات؛
خارش در اطراف یک یا چند رگ؛
ترومبوفلبیت (تشکیل لخته خون در ورید واریسی) ؛
مچ پا متورم و التهاب ناحیه؛
تلانژکتازی عنکبوتی در پای آسیب دیده؛
تغییرات پوستی درخشان در نزدیکی وریدهای واریسی، معمولاً قهوهای یا آبی رنگ؛
اگزمای وریدی (قرمزی، خشکی و خارش پوست در ناحیه آسیب دیده)؛
سندرم پاهای بیقرار در درصد بالایی از افراد مبتلا به واریس؛
آتروفی بلانچ ( تکههای سفید نامنظم است که به نظر میرسد به شکل زخم در مچ پا ظاهر میشوند)؛
رگهای عنکبوتی مشابه رگهای واریسی اما کوچکتر هستند. رگههای عنکبوتی در نزدیکی سطح پوست و اغلب قرمز یا آبی هستند و معمولاً بر روی پاها اتفاق میافتند، اما میتوانند بر روی صورت نیز پیدا شوند. رگههای عنکبوتی در اندازههای مختلف متفاوت هستند.
رگهای واریسی رایج هستند و معمولاً نشانهای از یک مشکل جدی نیستند. اما در بعضی موارد، واریسی میتواند نشانهای از انسداد در وریدهای عمیقتر به نام ترومبوز ورید عمقی باشد. ترومبوز ورید عمقی نیاز به پیگری فوری دارد.
اگر رگهای واریسی باعث ناراحتی فرد نشود نیازی به درمان نخواهد داشت. بسیاری از افراد مبتلا به واریس علایم جسمی ندارند. با این حال، ممکن است از وجود ظاهر بدشکل وریدهای واریسی اظهار ناراحتی کنند. درد قفسه سینه یا تنگی نفس ممکن است وجود یک لخته خون در رگهای خونی قلب یا ریهها را نشان دهد که در آن صورت باید بیمار بلافاصله به بخش اورژانس بیمارستان منتقل شود. اما داشتن ورید واریسی لزوماً به این معنی نیست که فرد در نهایت یک لخته خون ایجاد میکند یا یک لخته خون به نحوی باعث مراجعه اورژانسی او خواهد شد.
انواع واریس
انواع مختلفی از رگهای واریسی وجود دارد که معمولاً توسط دیوارهها و دریچههای ضعیف ایجاد میشوند. انواع واریس عبارتاند از:
واریس صافن بزرگ: در صورتی که ورید صافن بزرگ و انشعابات اصلی آن که از مچ تا کشالهی ران کشیده شده دچار واریس و برجسته شود، واریس ورید صافن نامیده خواهد شد که بیشتر در پشت و خارج ران و ساق پاها با ظاهری ناخوشاینده دیده میشود.
واریس صافن کوچک: در صورتی که ورید صافن کوچک موجود در حد فاصل زردپی آشیل و ورید عمقی زیر زانو دچار واریس و برجسته شود، واریس صافن کوچک نام گرفته و بیشتر در پشت زانو و پشت مچ پا دیده میشود.
واریسی شاخهای: این نوع واریس شاخهای به صورت تکهای و برجسته از انشعابات ورید صافن بزرگ ناشی شده و بیشتر به شکل یک تکه و با قطر و برجستگی کمتر در پشت زانو دیده میشود.
واریس متوسط: این نوع واریس که به راحتی بر روی پا قابل مشاهده و تشخیص است به رنگ کبود و با ظاهری ناخوشایند بروز کرده و در صورت عدم درمان به موقع منجر به عوارض جدیتری خواهند شد.
واریس شدید: واریسهایی که به موقع درمان و پیگیری نشدهاند، برجسته و بدشکل و شدید شده و با ایجاد عوارضی چون زخم پا و تورم شدید سلامت فرد را تهدید خواهند کرد و نیاز به اقدام درمان فوری دارند.
واریس مشبک یا عنکبوتی: به عنوان رگههای نخ و یا عنکبوتی شناخته میشوند و خوشههای کوچک از رگهای آبی یا قرمز هستند که گاهی اوقات بر روی صورت یا پاها به خصوص ناحیه زیر زانو یا خارج ران ظاهر میشوند. آنها بی ضرر هستند و بر خلاف وریدهای تنه برجسته نیستند و به اندازه دو الی سه میلیمتر و به شکل شبکه تار عنکبوتی یا تور پخش میشوند. این نوع واریس در زنان نسبت به مردان شایعتر است.
درمان جراحی واریس
گاهی اوقات مدیریت محافظه کارانه شبکهی عنکبوتی و وریدهای واریسی در خانه ممکن است نتایج مطلوب را فرآهم نکنند. در این موارد، بسته به محل و اندازه رگهای غیر طبیعی، روشهای تخصصی پزشکی بیشتری در دسترس قرار میگیرد. این روشهای پزشکی اغلب به دلایل تمایل به زیبایی صورت میگیرند. بنابراین در صورتی که ایجاد تغییراتی در شیوهی زندگی پاسخ مناسب و مطلوب ندهند یا اگر رگهای واریسی بدتر شده و باعث درد زیادی شوند، پزشک یک روش تهاجمی را برای درمان واریس فرد امتحان میکند. بستن و سوزاندن عروق واریسی یک درمان جراحی است که نیاز به بیهوشی دارد. اگرچه با وجود تغییرات به روز شده در جراحی سوزاندن وریدی توسعه یافته است، اما این روش به ندرت انجام میشود، زیرا امروزه گزینههای جدیدتر و کمتر تهاجمی در دسترس هستند. یکی از اولین درمانهای ارائه شده شامل استفاده از انرژی یا از امواج رادیویی فرکانس بالا و یا لیزرها برای از بین بردن رگهای آسیب دیده است. در حال حاضر، طیف گستردهای از گزینههای درمانی تهاجمی برای وریدهای واریسی در دسترس است که در ادامه به توصیف اجمالی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
درمان واریس با روش اسکلروتراپی ( تزریقی )
در درمان واریس با روش اسکلروتراپی، یک مادهی شیمیایی به وریدهای واریسی کوچک و متوسط تزریق میشود و آنها را از بین میبرد. اسکلروتراپی نیاز به بیهوشی ندارد و میتواند در مطب یا کلینیک انجام شود. برای بستن رگ در این روش، پزشک با تزریق وریدیهای واریسی کوچک و متوسط، آنها را مسدود میکند و در عرض چند هفته رگهای واریسی از بین رفته و محو خواهند شد. این درمان در رگهای بزرگ شامل تزریق فوم مخصوص به رگها است. فوم به رگها آسیب میرساند و باعث بسته شدن آن میشود. در صورت بارداری، مصرف قرص ضد بارداری، ابتلا به بیماری انعقادی خون، بیماری قلبی یا سرطان و حتی آلرژی و مصرف داروی خاص پیش از انتخاب این روش لازم است تا با پزشک مشورت شود.
در اسکلروتراپی، درجه درد به اندازه سوزن مورد استفاده بستگی دارد. بعضی از پزشکان از یک بیحسکننده موضعی خفیف برای به حداقل رساندن درد استفاده میکنند. تزریق به وسیله یک اسکن اولتراسوند به رگ هدایت میشود. در همان جلسه ممکن است بیش از یک ورید درمان شود. اسکلروتراپی فوم معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود. پس از اسکلروتراپی، واریس پس از چند هفته شروع به محو شدن میکند. زیرا رگهای قویتر جای ورید آسیب دیده را که بیش از حد پر خون نیست، میگیرند. بیمار ممکن است برای نتیجه گرفتن از روش در بعضی عروق نیاز به درمان بیش از یک بار برای محو شدن رگ آسیب دیده داشته باشد و از طرفی احتمال تظاهر مجدد واریس نیز وجود دارد. بنابراین درمان با اسکلروتراپی میتواند جلسات چندگانه داشته باشد و زمان بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به طور کلی، رگهای عنکبوتی در طی سه تا شش هفته پس از درمان شروع به از بین رفتن میکنند، در حالی که رگهای واریسی ممکن است چند ماه زمان برای پاسخ دادن نیاز داشته باشند. اگرچه چگونگی اثربخشی اسکلروتراپی فوم در طولانی مدت مشخص نیست، ولی آمارها نشان داده است که به طور متوسط درمان با این روش در ۸۴ مورد از ۱۰۰ مورد مؤثر خواهد بود. با این حال، در یک مطالعه دیگر واریس در بیش از نیمی از افرادی که تحت درمان با این روش بودند، بازگشته است.
اسکلروتراپی همچنین میتواند عوارض جانبی شامل واکنشهای آلرژیک به مواد شیمیایی مورد استفاده، خارش یا سوزش در محل تزریقهای مختلف، التهاب، زخمهای پوستی، تغییر رنگ دائمی پوست، لختههای خون در دیگر رگهای پا، سردرد و درد پایین کمر ایجاد کند. تغییر رنگ معمولاً به علت تجزیه سلولهای قرمز خون در رگهای خون رخ میدهد که در اکثر موارد این تغییر رنگ به طور کامل طی ۶ ماه از بین خواهد رفت. یکی دیگر از مشکلات بالقوه تشکیل ورید عنکبوتی جدید در نزدیکی منطقه است که با اسکلروتراپی درمان میشود. این مورد میتواند در برخی از بیماران رخ دهد، اما این عروقهای جدید نیز معمولاً در عرض ۶ ماه ناپدید میشوند. بیمار باید بتواند بلافاصله پس از اسکلروتراپی راه رفته و به کار و فعالیت خود بازگردد. البته لازم است تا به مدت یک هفته جوراب واریس بپوشد. باید از قرار گرفتن ناحیه تحت تابش نور خورشید به مدت دو هفته باید خودداری شود. باند معمولاً تا سه هفته باقی میماند. با استفاده از اسکلروتراپی، پس از تزریق محلول بافتهای اطراف ورید عمدتاً در طی چندین روز تحت فشار باندها قرار میگیرند تا دیوارههای ورید به هم بچسبند. پیادروی باعث میشود تا خون به رگهای دیگر منتقل شود و از ایجاد لختههای خون جلوگیری شود. این روش و تغییرات آن از دهه ۱۹۲۰ استفاده شده و در بیشتر موارد، بیش از یک جلسه درمان نیاز داشته است.
در موارد نادر، اسکلروتراپی دارای عوارض بالقوه مانند سکته مغزی یا حملات ایسکمی گذرا است. پزشکانی که این روش را انجام میدهند، باید از آموزش و تجربیات ویژهای برای جلوگیری از عوارض برخوردار باشند. به طور کلی اسکلروتراپی برای بسیاری از افراد برای درمان ورید های واریسی و عنکبوتی بیخطر است. با این حال، در گروههای خاصی از افراد مانند کسانی که قادر به راه رفتن نیستند، باید از انجام این روش اجتناب شود. موارد منع مصرف دیگر برای اسکلروتراپی شامل چاقی، لخته شدن خون در وریدهای عمیقتر، آلرژی به مواد اسکلروزان، دوران بارداری و انسداد شریانی (انسداد جریان خون در شریان نزدیک ورید واریسی) است.
درمان واریس با روش فرکانس رادیویی داخل وریدی
فرکانس رادیویی داخل وریدی، روش مشابهی با لیزر داخل وریدی است اما در آن از گرما برای از بین بردن رگ استفاده میشود. تخریب رادیوفرکانسی شامل گرم کردن دیوارهی ورید واریسی با استفاده از انرژی رادیویی است. انجام این روش نیاز به آمادگی خاصی نداشته و فقط بیمار باید از شیو نمودن موهای پا قبل از عمل و مرطوب نمودن آن با کرم بپرهیزد و همچنین ترجیحاً شلوار گشاد و کفش مناسب بپوشد. در صورت عدم تحمل درد مصرف مسکن ساده پیشنهاد خواهد شد.
در این روش از طریق یک برش کوچک زیر زانو و روی ساق پا به رگهای واریسی دسترسی پیدا میکنند. یک لولهی باریک به نام کاتتر تحت اسکن اولتراسوند به رگها هدایت میشود. یک پروب به کاتتر انرژی رادیویی را ارسال و ورید را گرم میکند تا دیوارههای آن بسته شود. انرژی راديوفرکانس موجب انقباض رگها و به طور مؤثر گرما باعث از بین رفتن و بسته شدن ورید میشود. هنگامی که رگها بسته شدهاند، خون به طور طبیعی به یکی از رگهای سالم هدایت خواهد شد. این عمل ممکن است تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام شود و حدود ۳۰ دقیقه زمان میبرد. پس از اتمام جراحی بانداژ محکمی انجام میشود که لازم است ۴۸ ساعت در محل بماند. بیمار در همان روز ترخیص شده و میتواند به خانه باز گردد ولی مجاز به رانندگی در مسیر برگشت نخواهد بود. این روش با برخی عوارض جانبی کوتاهمدت مانند ادم و التهاب همراه است که فرد را مجبور به پوشیدن جوراب واریس تا یک الی دو هفته بعد از تخریب فرکانس رادیویی داخل وریدی میکند. نتایج کوتاه مدت با استفاده از فرکانس رادیویی بسیار عالی و طی چند ماه کاملاً قابل درک است. این روش برای وریدهای واریسی بزرگتر ترجیح داده میشود. از جمله مزایای روش رادیوفرکانس باقی نماندن اسکار و جای زخم بزرگ بر روی اندام فرد، درد کمتر نسبت به روشهای جراحی باز، عدم نیاز به استراحت طولانی مدت پس از درمان و بهبودی کامل و از بین رفتن کامل جای عروق واریسی طی یک سال است. در صورت وجود چندین رگ واریسی باید در چندین جلسه عمل فرکانس رادیویی داخل وریدی انجام شود. سوختن پوست، آسیب به اعصاب و ترمبوز ورید عمقی از عوارض احتمالی این روش است.
درمان واریس با لیزر
پزشکان از تکنیکهای جدیدی در درمان واریس با لیزر استفاده میکنند تا رگهای واریسی و وریدهای عنکبوتی کوچکتر را ببندند. گاهی اوقات لیزر به عنوان مکمل اسکلروتراپی به منظور به حداکثر رساندن نتایج استفاده میشود. در این روش از هیچ برش یا سوزنی استفاده نخواهد شد.
درمان سطحی واریس با لیزر
درمانهای لیزری سطحی واریس اغلب برای بستن رگهای کوچک و همچنین رگهای عنکبوت استفاده میشود. بنابراین رگهای عنکبوتی و وریدهای کوچک واریسی را میتوان با لیزر از سطح پوست درمان کرد. لیزر یک انرژی شدید ایجاد میکند که عمدتاً رگهای خونی کوچک را در سطح پوست از بین میبرد. این تکنیک لیزری برای از بین بردن رگهای واریسی معمولاً در مطب انجام میشود و حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول میکشد. نتایج لیزر واریس متغیر هستند. این روش عموماً کمتر تهاجمی است. اما یک مشکل احتمالی پس از درمان لیزر تغییر رنگ موقت پوست است. همانند اسکلروتراپی، چندین جلسه برای نتایج مطلوب با لیزر درمانی ضروری است که معمولاً هر شش الی دوازده هفته تکرار میشود. پیشنهاد میشود برای دستیابی به نتیجه بهتر سه الی چهار روز پس از لیزر از فعالیت سنگین خودداری و تا دو هفته جوراب واریس پوشیده شود. باقی نماندن اسکار جراحی، عدم اجاد درد و خونریزی، عدم نیاز به بستری و بیهوشی، دوره درمان و بهبودی کوتاه و عدم نیاز به استراحت طولانی مدت از مزایای درمان لیزری واریس است.
درمان واریس با لیزر داخل وریدی (Endovenous)
رگهای واریسی بزرگتر با استفاده از کاتتر یا عمل جراحی لیزر داخل وریدی (Endovenous) درمان میشوند که شامل قرار دادن یک پروب (یا کاتتر) در یک ورید بزرگ در ساق پا و استفاده از اسکن اولتراسوند برای هدایت آن به موقعیت صحیح و بسته شدن رگ آسیب دیده با استفاده از حرارت تولید شده از طریق لیزر است. انرژی لیزر موجب گرمایش ورید و بسته شدن آن میشود. لیزر به آرامی در طول ورید با استفاده از اسکن اولتراسوند هدایت شده تا کل طول رگ بسته شود. درمان لیزری درون وریدی تحت بیحسی موضعی انجام میشود. این درمان دارای ۹۸ درصد مؤفقیت ابتدایی است و در کمتر از یک ساعت انجام خواهد شد. جراحان عمومی و عروقی قادر به انجام این روش درمانی هستند. پس از انجام این روش، ممکن است فرد احساس تنگی در پاها داشته باشد و مناطق آسیب دیده کبود و دردناک شوند. همچنین ممکن است آسیب عصبی نیز که معمولاً موقتی است، رخ دهد.. بازیابی و دوره بهبودی آن سریع و شامل حداقل درد است. این روش نسبتاً جدید است و به جز برخی کبودیهای خفیف، قرمزی جزیی یا تورم در اطراف محل درمان و به ندرت زخم، عوارض دیگری ندارد. از مزایای این روش انجام سرپایی و بدون نیاز به بستری، دوره درمان و بهبودی کوتاه و عدم نیاز به بیهوشی عمومی است. لازم است تا بیمار به مدت دو هفته پس از درمان لیزری داخل وریدی واریس از جوراب واریس استفاده کند.
جراحی واریس ( برداشت ورید )
برای درمان رگهای واریسی، چندین روش جراحی وجود دارد. اما هر کسی که مبتلا به واریس است، کاندید عمل جراحی نیست. اگر بیمار باردار یا اخیراً باردار بوده باشد، توصیه میشود قبل از انتخاب این گزینه درمانی حداقل ۶ هفته تا پس از زایمان صبر کند. زیرا بسیاری از وریدهای واریسی که در دوران بارداری رخ میدهند، از بین خواهند رفت. اگر بیمار از درد یا التهاب ناراحت نبوده و فقط برای زیبایی خواهان درمان واریس باشد، جراحی بهترین گزینه خواهد بود. بنابراین جراحی معمولاً برای افرادی که از روشهای مراقبت خانگی یا تغییر شیوهی زندگی تسکین پیدا نمیکنند یا کسانی که برای دلایل زیبایی میخواهند روشهایی غیر از اسکلروتراپی یا درمان لیزری را امتحان کنند تا رگها کمتر برجسته شوند، توصیه خواهد شد. از طرفی جراحی در موارد پیشرفته شامل زخمهایی در پا و واریس بزرگ ضرورت دارد. جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. در بیشتر موارد، بیمار میتواند همان روز ترخیص شود ولی اگر جراحی بر روی هر دو پا انجام شود، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان به مدت یک شب باشد.
در عمل جراحی واریس، رگهای مشکل ساز و واریسی از طریق عبور یک سیم انعطافپذیر از طریق یک برش در نزدیکی کشاله ران خارج شده و از بین میروند. شاخههای کوچکتر این رگها نیز با این دستگاه از بین میروند و یا از طریق یک سری برشهای کوچک برداشته میشوند. این روش از دهه ۱۹۵۰ استفاده شده است. اما اکنون با استفاده از روشهای جراحی سرپایی انجام میشود و به ندرت نیاز به بیهوشی عمومی دارد. رگهای عنکبوت را نمیتوان از طریق جراحی حذف کرد. گاهی اوقات حذف وریدهای واریسی بزرگتر که وریدهای عنکبوت را تغذیه میکنند، باعث ناپدید شدن ورید عنکبوتی باقی مانده نیز خواهد شد. سؤالات رایج بیمار پیش از عمل از جراح خود عبارتاند از:
چه کسی عمل من را انجام خواهد داد؟
چه مدت باید برای درمان صبر کنم؟
آیا باید شب در بیمارستان بمانم؟
چه تعداد جلسه درمانی نیاز دارم؟
برای همهی روشهای درمانی واریس مقداری درد احساس خواهد شد که در هر فردی بسته به آسانه تحمل فرد به درد متفاوت خواهد بود. اما از آنجایی که جراحی تحت بیهوشی انجام میشود، درد در طول درمان احساس نمیشود. پس از آنکه اثرات بیهوشی از بین برود، ممکن است درد در ناحیه یا و در برش احساس شود.
اکثر جراحان از تکنیکی شامل بستن ورید و سپس از بین بردن آن استفاده میکنند. دو برش کوچک و اولی در نزدیکی کشاله ران در بالای ورید واریسی با حدود ۵ سانتیمتر قطر و دومی برش کوچکتر معمولاً در اطراف ساق و مچ پای بیمار زده میشود. سپس سیم نازک و انعطافپذیر از طریق ورید پایین عبور میکند. سیم به سیاهرگ هدف بسته شده و آن را بیرون میکشد. در پایان برشهای ایجاد شده بخیه میشود. جریان خون در پاهای بیمار تحت تأثیر عمل جراحی قرار نمیگیرد، زیرا رگهای عمیق موجود در پاها، نقش رگهای آسیب دیده را بر عهده خواهند گرفت. این عمل جراحی واریس به یک الی یک و نیم ساعت زمان نیاز دارد. این روش عوارض جانبی این جراحی همانند هر جراحی دیگری تحت بیهوشی شامل تهوع، استفراغ ناشی از ماده بیهوشی و همچنین خطر عفونت زخم پس از عمل است. جراحی واریس همچنین ممکن است باعث درد، کبودی، خونریزی شدید و بروز زخمهایی در برشهای کوچک و تشکیل لختههای خون به عنوان یک عارضه بالقوه شود. عوارض جانبی جدی نادر است، اما ممکن است شامل آسیب عصبی یا ترومبوز ورید عمقی باشد که در آن یک لخته خون در یکی از رگهای عمیق بدن ایجاد میشود. پس از انجام این روش و قبل از بازگشت به کار و فعالیت، بیمار حداقل به مدت سه هفته استراحت نیاز خواهد داشت، گرچه این مورد به سلامت عمومی و نوع کار بیمار نیز بستگی دارد. بیمار ممکن است نیاز به پوشیدن جوراب های واریس تا یک هفته پس از عمل داشته باشد.